در اینجا با خواص و فواید برخی غذاهای مفید در تابستان به‌طور کامل آشنا خواهیدشد که با رعایت درست مصرف آنها، به راحتی از مواجه‌شدن با بیماری‌های تابستان پیشگیری خواهیدکرد.
آش ماست‌با:
نظر باباحکیم:
- «با» همان آش است؛ بنابراین «ماست‌با» یعنی آش ماست؛ ولی مردم بروجرد برای محکم‌کاری این خوراک را «آش ماسوا» (آش ماست‌با) می‌نامند و البته آن را با کشک هم درست‌می‌کنند.
- نخود، یکی از بهترین حبوبات برای غذای انسان است. در منابع طب ایرانی، نخود را بسیارمغذّی، ملیّن طبع، مقوی حرارت غریزی و مقوی ریه و کمر، تولیدکننده خون نیکو، و اشتهاآور دانسته‌اند.
- اسفناج، ملین، زودهضم و کم‌نفخ‌تر از دیگر سبزیجات است. مصرف اسفناج، برای بیماران مبتلابه دیابت مفید است، چون می‌تواند قند خون را کاهش‌دهد و برای آنها لینت مزاج ایجادکند.
- یک ویژگی اسفناج آن است که برگ‌های آن آلودگی‌های آب و خاک و هوا را تاحدزیادی در خود نگاه‌می‌دارد. به همین‌سبب لازم است اسفناج را از منابع مطمئن تهیه‌کنید.
- در لبنیات، ماست چکیده و کشک، دو انتخاب خوب و غنی از کلسیم هستند.
- این غذا به علت وجود کشک، اسفناج و نخود، گزینه بسیارمناسبی برای کودکان، مادران باردار و شیرده و خوراک مناسبی برای فصل تابستان است.
طرز تهیه آش ماست با
آش سماق (اصفهان):
نظر باباحکیم:
- آش سماق یکی از غذاهای محلی اصفهان، همدان، تویسرکان، نهاوند و خرم‌آباد است که در مواد اولیه باهم متفاوت‌اند.
- آش سماق، طبیعت معتدل مایل‌به خنک دارد و یک خوراک خوب و مناسب برای فصل گرم تابستان است که معده‌ها در آن، کم‌کم ضعیف‌تر میشود.
- سماق در مناطق سردسیر مى‌رسد و انواع ریزتر، سرخ‌رنگ، ترش و خوشمزه آن، بهتر است و اگر خوب نگه‌داری‌شود، خواصش تا سه‌سال باقی‌مى‌ماند. سماق سائیده، خواصش را کم‌کم ازدست‌می‌دهد؛ پس به اندازه نیاز به‌صورت سائیده نگه‌دارید.
- سماق سرشار از ویتامین C است و مطالعات بالینی نشان‌می‌دهند در کاهش قند خون و اسیداوریک و غلظت خون تأثیر دارد.
- سماق، با طبیعت سردوخشک خود، تحریک‌کننده اشتها در افراد گرم‌مزاج، مقوی و پاک‌کننده معده، باعث بهبود تهوع و رفع‌کننده اسهال صفراوی است.
- سبزی گشنیز نیز که در این آش به‌کاررفته، اشتهاآور، مقوی معده، تسکین‌دهنده صفرا و رافع عطش است و همچون سماق، در رفع التهاب معده و بهبود قی مفید است.
طرز تهیه آش سماق
.png?899)
خورش بامیه:
نظر باباحکیم:
- خورش بامیه از غذاهای سودمند در طب ایرانی و قابل‌توصیه به همه افراد در همه سنین، به‌ویژه در فصل تابستان و پاییز است.
- باتوجه به توصیه به مصرف کمتر گوشت در فصل تابستان به علت ضعف دستگاه گوارش، می‌توانید گوشت این خورش را حذف یا کم کنید.
- برای حفظ اثرات مفید بامیه و آنزیم‌هایش، آن را خیلی‌کم، یعنی با حرارت کم یا بخار ملایم بپزید، و اگر خواستید آن را سرخ‌کنید، از کمی روغن زیتون برای تفت‌دادن آن بهره‌ببرید.
- بامیه و خورش آن، برطرف‌کننده یبوست و کاهنده خشکی پوست است و رطوبت‌بخشی مناسبی، به‌ویژه در سوء‌مزاج سوداوی دارد. همچنین بامیه مقوی ایمنی است و به کنترل بهتر قند خون و کاهش عوارض درازمدت دیابت کمک‌می‌کند.
طرز تهیه خورشت بامیه
ماش‌پلو:
نظر باباحکیم:
- طبیعت ماش، سردوتر است و جزو حبوبات خوب است که مواد خوبی از گواریدن آن، برای بدن پدیدمی‌آید. ماش و ترکیبات آن، به‌ویژه برای فصول گرم سال، خوراک‌های خوبی هستند.
- همراهی شبت یا شِوید با برنج و ماش، سردی‌افزایی آنها را اصلاح‌می‌کند. خوردن خرما به‌همراه ماش‌پلو، خوب و قابل‌توصیه است.
- شویدماش‌پلو غذای خوبی برای دوران شیردهی است.
طرز تهیه ماش پلو
آلبالوپلو:
نظر باباحکیم:
- آلبالو، در تسکین تشنگی و تقویت معده و کبد گرم و کاهش تلخی دهان ناشی از برگشت صفرا به معده، بسیارسودمند است.
- باتوجه به آنچه گفته‌شد، آلبالوپلو به‌عنوان غذای سنتی ایرانی، خوراکی مفید برای فصل گرم تابستان است و به‌ویژه در شرایط تشنگی، غلبه حرارت، غلظت خون بالا و پرفشاری خون توصیه‌می‌شود.
طرز تهیه آلبالو پلو
کوکوی کدوسبز:
نظر باباحکیم:
- کوکوی کدوسبز، غذایی ساده و زودهضم است و طبیعت معتدل مایل به سردوتر دارد.
- باتوجه به خواص کدو در تری‌بخشی به بدن و مغز و کاهش حرارت معده و کبد، این غذا گزینه خوبی برای روزهای تابستان و رمضان است که مصرف آن در وعده‌های سحر و افطار یا شام، می‌تواند موجب کاهش تشنگی، رفع یبوست و کمک به سبکی بدن و دستگاه گوارش شود.
طرز تهیه کوکوی کدوسبز
آبدوغ‌خیار خام‌گیاهی:
نظر باباحکیم:
- آبدوغ‌خیار، یک فست‌فود درجه‌یک ایرانی است که نه‌تنها ضرری ندارد، بلکه به رفع عطش و کاهش حرارت بدن در روزهای گرم سال کمک‌می‌کند و درعین‌حال، انرژی‌زا و مقوی است.
- بادام زمینی، بادام درختی و گردو، با مزاج گرم خود، حفظ‌کننده نیروهای سه‌گانه بدن (نیروی حیاتی در قلب، نیروی نفسانی در مغز و سیستم عصبی، و نیروی طبیعی در کبد) هستند و موجب تقویت عمومی بدن، افزایش نیروی جنسی، تقویت پوست و مو، بهبود حافظه، رفع یبوست، و افزایش نیروی بدنی می‌شوند.
- آبدوغ‌خیار گیاهی بالا، خوراکی زودهضم، انرژی‌زا و مقوی عمومی بدن، مقوی قلب، مغز، کبد و معده، خون‌ساز و شیرافزا است و برای تقویت کودکان سن رشد، فراگیران، بانوان باردار و شیرده بسیارمفید است.
- طبیعت این خوراک گیاهی، معتدل است و برای روزهای گرم تابستان، به‌ویژه برای افرادی که مایلند میزان گوشت مصرفی‌شان را کم‌کنند، بسیارمناسب است.
طرز تهیه آبدوغ خیار گیاهی
نان برنجی:
نظر باباحکیم:
- خرفه طبیعت کمی‌سرد دارد و منبع غنی امگا۳ و منبع خوبی از ویتامین‌های آ و ث، منیزیم، مس و پتاسیم است. در مطالعات مختلف، آثار تقویت سیستم ایمنی، آثار ضدسرطان به‌ویژه سرطان ریه و خواص آنتی‌اکسیدانی خرفه ثابت‌شده‌است.
- خرفه خام، به‌خاطر داشتن اگزالات، در مبتلایان سنگ‌های ادراری، احتیاط مصرف دارد.
طرز تهیه نان برنجی
لیموترش پرورده:
نظر باباحکیم:
- در فصول مختلف می‌توانید از طعم و عطر فوق‌العاده لیموترش پرورده در چای لذت‌ببرید. البته می‌توانید هنگام استفاده از این معجون جذاب و خوش‌عطر در آب گرم یا چای، از چوب دارچین هم برای افزایش عطر و همچنین خاصیت ضدویروسی آن بهره‌ببرید.
- در زمان سرماخوردگی، می‌توانید یک‌قاشق عسل و یک‌برش از این لیموهای خوشمزه را درون آب ولرم بریزید و نوش‌جان کنید.
- از این ترکیب خوشمزه و خوش‌بوی شاداب‌کننده پوست، می‌توانید برای بهبود زودتر نشانه‌های سرماخوردگی، افزایش آرامش و نشاط و همچنین کاهش علائم آلرژی چون خارش بهره‌بگیرید.
طرز تهیه لیموترش پرورده
بستنی موزی- عسلی:
نظر باباحکیم:
- این دسر، به علت وجود موز و عسل، یک میان‌وعده خوب، به‌ویژه برای گروه‌هایی خاص ازجمله کودکان، سالمندان، بانوان باردار، مادران شیرده و افراد کم‌توان در نیروی جنسی است.
- توصیه ما استفاده از عسل یا شیره‌ها به‌جای شکر است.
طرز تهیه بستنی موزی عسلی
شربت زرشک:
نظر باباحکیم:
- طبیعت شربت زرشک سردوخشک است ولی حضور نبات در تهیه این شربت، سردی زرشک را به اعتدال نزدیک می‌کند.
- در فصل برداشت زرشک، می‌توانید با زرشک تازه هم این شربت مفید را تهیه و در فصل بهار و تابستان نوش‌جان کنید.
- از خواص شربت زرشک می‌توان‌گفت: مناسب جوانان سالم و گرم‌مزاج، دارای ویتامین‌های گروه A و C، مقوی سیستم ایمنی بدن، برطرف‌کننده تشنگی به‌ویژه در تابستان، پایین‌آورنده فشار و چربی‌خون، پاک‌کننده کبد و کیسه‌صفرا، رقیق‌کننده خون به‌ویژه در فصول بهار و تابستان
طرز تهیه شربت زرشک
فالوده هندوانه- سکنجبین:
نظر باباحکیم:
- هندوانه دارای طبیعت سردوتر، و مولد خون رقیق و صاف است؛ بنابراین برای کسانی که خون غلیظ دارند، مناسب است.
- هندوانه را باید بین دو وعده غذایی خورد که معده نه‌چندان پُر باشد و نه خیلی خالی.
- فالوده "هندوانه- سکنجبین" دافع صفرای زیادی، رافع تشنگی، و مقوی کبد گرم است و به دفع سنگ‌های کلیوی کمک‌می‌کند.
طرز تهیه فالوده هندوانه سکنجبین
دمنوش گل‌محمدی:
نظر باباحکیم:
- دمنوش گل محمدی با میوه «به» هم پیشنهاد خوب و دلچسبی برای همه روزهای سال است که آثار خوبی هم در تقویت معده و اعصاب و درمان اضطراب، ریفلاکس و... دارد.
- با نگاهی به منابع طب ایرانی، می‌توان برخی از خواص گل‌سرخ را چنین برشمرد:
- مقوی قوا و ارواح
- مقوی قلب و شادی‌بخش
- مقوی مغز و قدرت فکر و حافظه
- مقوی کبد و معده و گوارش
- ملین و مسکن صفرا و بلغم
- مقوی دندان و لثه
- رفع‌کننده تپش قلب ناشی از حرارت زیاد
- مفید برای ترمیم سائیدگی و تحریک پوست توسط عامل خارجی
- غرغره دم‌کرده گل‌سرخ، رفع‌کننده خونریزی دهان و لثه است و به درمان آفت‌های دهانی و تورم لوزه‌ها کمک‌می‌کند.
طرز تهیه دمنوش گل محمدی
تهیه کتاب تابستان تندرستانه
سردمزاجان بلغمی و سوداوی، زنان باردار و شیرده و همچنین خانم‌هایی که قصد بارداری دارند، باید در مصرف زرشک بسیار احتیاط‌کنند. البته ضرر و احتیاط شربت و مربای زرشک برای ایشان، کمتر است.
—دکتر ناصر رضایی پور
متخصص طب ایرانی