در منابع طبّی، شربت جُلّاب، شربتی است رقیق که می‌تواند با شکر، نبات یا عسل و اندکی گلاب تهیه شود و آن را جُلّاب خام می‌نامند. شربت جُلّاب زعفران یک نوشیدنی پرفایده طراحی‌شده توسط حکمای مکتب طب ایرانی است و می‌تواند به‌تنهایی یا همراه با عرق‌هاى مناسب نوشیده‌شود.
مواد لازم
- گلاب: ۱ لیتر
- نبات سفید: ۱ کیلو
- زعفران: ۱ مثقال
طرز تهیه
گلاب و نبات سفید را درون ظرف مناسبی بریزید و بگذارید نبات، خوب در گلاب حل شود. کفِ روی آن را بگیرید و آن‌قدر بجوشانید تا حجم آن نصف شود و به قوامی متوسط برسد. سپس زعفران ساییده‌ای را که از ۱-۲ ساعت پیش در کمی گلاب دم‌کرده‌اید، به محلول گلاب و نبات بیافزایید و پس‌از ۲-۳ دقیقه شربت را از روی حرارت بردارید. شربت "جُلّاب زعفران" شما آماده است و می‌توانید پس‌از خنک‌شدن، آن را در ظرف مناسبی در یخچال نگهداری‌کنید.
- دقت‌کنید که حرارت زیاد و پخت طولانی می‌تواند خواص زعفران را کمتر کند.
- بهتر است برای رنگ بهتر این شربت، برای پخت از ظروف شیشه‌ای یا لعابی استفاده‌کنید.
به کوشش: بانو زینب عباسی
- در کتب طب ایرانی، نسبت‌های مختلفی برای ترکیب میزان شکر و گلاب ذکر شده‌‌است. برخی گلاب را سه‌برابر شکر، برخی دیگر با نسبت مساوی، بعضی دو پیمانه آب و یک پیمانه گلاب و در دستوری دیگر ده پیمانه شکر را با پنج پیمانه آب و یک پیمانه گلاب درنظرگرفته‌اند.
- علاوه‌بر نبات و عسل، در تهیه این شربت، می‌توان از شکر سرخ یا شکر سفید نیز بهره‌برد. ازآنجاکه شکر با گلاب حرارت می‌بیند و با زعفران همراه‌می‌شود، مزاج این شربت، به گرمی متعادلی مایل است و می‌تواند درد معده، ناشی‌از سردی معده را تا حد زیادی تسکین‌دهد، به‌ویژه اگر شربت را موقع مصرف، گرم نمایند.
- شربت جُلّاب به نقل از مخزن‌الادویه، از جمله شربت‌هایی است که جهت تقویت قلب، خفقان و مالیخولیا کاربرد دارد.
- این شربت به‌علت وجود زعفران، می‌تواند با تقویت قلب، باعث نیکویی رنگ چهره گردد و از استرس، افسردگی، ترس و وحشت بکاهد.
با کاهش میزان زعفران، می‌توان این شربت را، نوشیدنی بسیارمناسبی برای فصل گرم تابستان درنظرگرفت.
موارد احتیاط مصرف شربت جلاب زعفران:
- به علت خاصیت قاعده‌آور بودن زعفران، مصرف این شربت در دوران بارداری و قاعدگی ممنوع است.
- مصرف زیاد زعفران، می‌تواند سبب تشدید تپش قلب شود. درصورت بروز چنین موردی، درباره میزان مجاز مصرف شربت، با پزشک خود مشورت‌کنید.
- مصرف بیش‌‌ازاندازه زعفران می‌تواند باعث قهقهه و خنده بلند، حتی در افراد عادی شود.
این شربت پرخاصیت، اگر با عسل تهیه شود، گرم‌تر و مقوی‌تر است و برای افراد سردمزاج و کسانی که در طول روز فعالیت جسمی و ذهنی زیادی دارند، بسیار سودمند خواهدبود.
—دکتر ناصر رضایی پور
متخصص طب ایرانی