جایگاه انگور در طب سنتی ایرانی

انگور میوه‌ای است که به غذای مطلق بسیار نزدیک است و در واقع بهترین میوه در غذارسانی به بدن شمرده می‌شود یعنی خوردن آن با ملاحظۀ آداب طبی، در فرد تندرست موجب تولید خون نیکو و معتدل و اخلاط دیگر به مقدار متناسب می‌شود؛ بنابراین انگور شیرین، تغذیه‌کنندۀ همۀ اعضای بدن است، موجب خوش‌رنگی پوست و شادابی آن می‌شود، و در سستی‌های ناشی از کم‌خونی سودمند است و مقوی عام بدن می‌باشد.

انگور رسیده در درجۀ اول گرم و تر است. هر چه انگور شیرین‌تر باشد، گرمی آن بیشتر می‌شود ولی هرگز از درجۀ دوم فراتر نمی‌رود.

اسامی انگورها در کتب قدیم: عسگری، ریش بابا، رازقی و... و از میوه‌های کثیرالغذاست. تولیدکنندگان آن ایتالیا، چین، امریکا، فرانسه، اسپانیا، ترکیه، ایران و آرژانتین هستند.

در مطالعه‌ای در ایران، ۶۰۰ نوع انگور شناخته‌شده که تفاوت رنگ آنها به‌خاطر مواد آنتوسیانینی متمرکز در پوست است که در برخی مواقع به درون گوشت نیز نفوذکرده و رنگ آن را تغییرمی‌دهد. 

• لطیف‌ترین انگور، انگور عسکری است که بی‌دانه است و پوست نازک دارد و معمولاً خوشه‌هایش درهم‌تپیده نیست. انگور صاحبی نیز که از انگورهای درشت پوست‌نازک قرمزرنگ است، انگور لطیفی شمرده می‌شود.

• در بیماری‌های قلبی و در درمان سرطان و در حالت‌های تحلیل اعصاب و در عفونت‌های ویروسی و در تأخیر آلزایمر مؤثر است.
• ویژگی دیگر انگور این است که برای پاکسازی عمومی بدن و نیز به‌منظور پاکسازی مجاری و عروق از مواد غلیظ و سنگین رسوب‌کرده نیز بسیار مناسب است. 
• کسانی که دچار تنش‌های فکری و فشارهای روانی هستند و یا روزهای دشواری از نظر احساسی را سپری‌می‌کنند و ازاین‌رو اشتهایی برای خوردن غذای پخته ندارند، می‌توانند از انگور بهره بسیاری ببرند. انگور در این شرایط هم از نظر غذائیت بسیار مناسب است، و هم از جهت جلوگیری از تجمع متابولیت‌های مضر در هنگام اندوه و نگرانی یا خشم، بسیار سودمند است و هم از غلبۀ خشکی بر سیستم عصبی پیشگیری‌می‌کند. 
• خوردن یک خوشه متوسط انگور شیرین، ۴۵ دقیقه پس‌از وعده‌های صبحانه، ناهار و شام در تقویت  حافظه و افزایش تمرکز و قدرت یادگیری برای موفقیت نقش مؤثری دارد.

 

نکات مهمی که زمان مصرف انگور باید درنظر بگیرید:

1. انگور را تازه مصرف‌نکنید چون انگور تازه در حالت فتوسنتز و سیکل کربس خود قرار دارد و تولید co2 در آن ادامه دارد و باید بعداز گذشت یک روز از زمان چیدن آن، خورده‌ شود.
2. ساختار ترکیبات میوه انگور در محیط آب تغییر‌می‌کند و مصرف آب بعد‌از انگور مضر است و موجب نفخ شدید و سنگینی معده می‌شود.

 

• اگر انگور در سایه و بر ریسمان‌ خشک‌شود تبدیل به کشمش می‌شود. در زنجان و در کنار تاکستان‌ها در زیر آفتاب نیز خشک‌می‌کنند. ولی اگر روی تاک خشک‌شود، مویز می‌شود.

 

چه‌زمان‌هایی انگور بخوریم؟

• در روزهای گرم سال، انگور می‌تواند یکی‌از مناسب‌ترین خوردنی‌ها برای وعده ناهار باشد.
• در فصل زمستان، افراد دارای مزاج سرد و تر، بهتر است بیشتر میوه‌های معتدل و گرم مانند سیب، به، گلابی، انگور، پرتقال، انار شیرین و خشکبار مصرف‌کنند.
• در فصل پاییز
• انگور به‌دلیل تری‌بخشی مناسبی که دارد، برای سالمندان، چون مزاج‌شان به سردی و خشکی می‌گراید، خصوصاً در روزه‌داری‌های تابستانی جهت رفع یبوست‌های احتمالی بسیار مفید است.

 

چه‌زمان‌هایی نباید انگور بخوریم؟

• فرد مبتلابه آبله‌مرغان (برای بهبود زودتر و کاهش علایم)
• در زمان آلودگی هوا
• زمان سرماخوردگی، نفخ، ریفلاکس، سنگینی معده و آبریزش از دهان

شیره انگور دارای ویتامین‌های A,B,C و املاح آهن، منیزیم، فسفر و مقداری کلسیم است. بهترین زمان استفاده از شیره‌ انگور در فصول سرد سال است.

خواص شیره انگور:

1. تقویت قوای عمومی بدن، به‌ویژه در دوره نقاهت
2. حفظ سلامت پوست و جلوگیری‌از پیری آن، درمان التهاب، ورم و کک‌ومک (خوراکی و موضعی)
3. کمک‌به رشد و سلامتی کودکان و نوجوانان
4. تولید خون صالح و درمان کم‌خونی، به‌ویژه اگر با شیربرنج یا سمنو خورده‌شود
5. کمک‌به درمان یرقان، ضعف اعصاب، دردهای مفصلی، بیماری‌های طحال، اندوه و افسردگی، صرع، سرفه مزمن، تپش قلب، لاغری مفرط و...
6. افزایش انرژی و حجم عضلات در ورزشکاران
7. افزایش شیر مادران شیرده
8. کاهش التهاب ناحیه گلو در سرماخوردگی‌ها به صورت غرغره
9. پاکسازی روده و معده از فضولات و کاهش نفخ
10. تقویت تخمدان‌ها و رحم در بانوان و رفع خونریزی در اوایل بارداری

• مصرف منظم شیره انگور به‌عنوان خوراک‌ خون‌ساز مقوی برای بانوان به‌ویژه از یک هفته پیش‌از قاعدگی و درطی آن بسیار مفید است.
• مکیدن شیره انگور، هر ۲ساعت، یک‌قاشق مرباخوری، می‌تواند کمک زیادی در بهبود ضعف و بی‌حالی پس‌از کرونا بکند.
• شیره‌انگور در بیماری پسوریازیس، در کنترل علائم آزارنده قابل‌توصیه‌ است.

 

موارد احتیاط مصرف شیره‌انگور:

• در گرم‌مزاج‌ها درصورت زیاده‌روی مصرف می‌تواند موجب غلیظ و گرم‌شدن خون و عوارضی چون پرفشاری خون، جوش‌های پوستی و...
• می‌تواند موجب چاقی (به‌سبب کالری بالا) در افراد کم‌تحرک شود.
• می‌تواند موجب افزایش قند خون در افراد دیابتی شود.

 

دو روش پاکسازی عمومی بدن و مجاری و عروق آن از فضولات با رژیم انگور:

1. مصرف ۳ یا ۵ یا ۷ روز انگور به‌جای وعده‌های صبحانه، ناهار و شام برای افراد با توان بدنی و ذهنی خوب که در مسیر رژیم‌های کاهش وزن هستند. در این روش، در مدت رژیم، فرد به‌جز آب و چای کم‌رنگ چیزی نمی‌خورد. 
2. رژیم ۱۵ یا ۲۱ روز ترکیبی: در این روش، فرد در ۵ یا ۷ روز نخست، در وعده صبحانه تنها انگور میل‌می‌کند و در وعده ناهار و شام، دو کف دست نان برشته یا تُست یا شش قاشق غذاخوری برنج آبکشی‌شده، همراه غذاهایی که برپایه وضعیت مزاجی و سلامتی یا بیماری او، برایش مجاز شمرده‌شده، می‌خورد. در ۵ یا ۷ روز دوم، برای صبحانه و ناهار انگور میل‌می‌شود و در وعده شام به روش پیش‌گفته عمل‌می‌شود و در ۵ یا ۷ روز سوم، هرسه وعده را انگور خواهدخورد.

•  البته لازم است فرد در طول رژیم پاکسازی خود، با پزشک متخصص طب ایرانی درارتباط باشد و مشکلات احتمالی را با وی درمیان‌گذارد. 
• درصورت ضعف یا سردرد، می‌توانید شربت عسل رقیق را جرعه‌جرعه بنوشید؛ ولی اگر علایم تشدید شد، بهتر است با قطع رژیم، با پزشک خود مشورت‌کنید.