انگور میوه‌ای است که به غذای مطلق بسیار نزدیک است و در واقع بهترین میوه در غذارسانی به بدن شمرده می‌شود یعنی خوردن آن با ملاحظۀ آداب طبی، در فرد تندرست موجب تولید خون نیکو و معتدل و اخلاط دیگر به مقدار متناسب می‌شود؛ بنابراین انگور شیرین، تغذیه‌کنندۀ همۀ اعضای بدن است، موجب خوش‌رنگی پوست و شادابی آن می‌شود، و در سستی‌های ناشی از کم‌خونی سودمند است و مقوی عام بدن می‌باشد.
انگور رسیده در درجۀ اول گرم و تر است. هر چه انگور شیرین‌تر باشد، گرمی آن بیشتر می‌شود ولی هرگز از درجۀ دوم فراتر نمی‌رود.
اسامی انگورها در کتب قدیم: عسگری، ریش بابا، رازقی و... و از میوه‌های کثیرالغذاست. تولیدکنندگان آن ایتالیا، چین، امریکا، فرانسه، اسپانیا، ترکیه، ایران و آرژانتین هستند.
در مطالعه‌ای در ایران، ۶۰۰ نوع انگور شناخته‌شده که تفاوت رنگ آنها به‌خاطر مواد آنتوسیانینی متمرکز در پوست است که در برخی مواقع به درون گوشت نیز نفوذکرده و رنگ آن را تغییرمی‌دهد.
- لطیف‌ترین انگور، انگور عسکری است که بی‌دانه است و پوست نازک دارد و معمولاً خوشه‌هایش درهم‌تپیده نیست. انگور صاحبی نیز که از انگورهای درشت پوست‌نازک قرمزرنگ است، انگور لطیفی شمرده می‌شود.
- در بیماری‌های قلبی و در درمان سرطان و در حالت‌های تحلیل اعصاب و در عفونت‌های ویروسی و در تأخیر آلزایمر مؤثر است.
- ویژگی دیگر انگور این است که برای پاکسازی عمومی بدن و نیز به‌منظور پاکسازی مجاری و عروق از مواد غلیظ و سنگین رسوب‌کرده نیز بسیار مناسب است.
- کسانی که دچار تنش‌های فکری و فشارهای روانی هستند و یا روزهای دشواری از نظر احساسی را سپری‌می‌کنند و ازاین‌رو اشتهایی برای خوردن غذای پخته ندارند، می‌توانند از انگور بهره بسیاری ببرند. انگور در این شرایط هم از نظر غذائیت بسیار مناسب است، و هم از جهت جلوگیری از تجمع متابولیت‌های مضر در هنگام اندوه و نگرانی یا خشم، بسیار سودمند است و هم از غلبۀ خشکی بر سیستم عصبی پیشگیری‌می‌کند.
- خوردن یک خوشه متوسط انگور شیرین، ۴۵ دقیقه پس‌از وعده‌های صبحانه، ناهار و شام در تقویت حافظه و افزایش تمرکز و قدرت یادگیری برای موفقیت نقش مؤثری دارد.
نکات مهمی که زمان مصرف انگور باید درنظر بگیرید:
- انگور را تازه مصرف‌نکنید چون انگور تازه در حالت فتوسنتز و سیکل کربس خود قرار دارد و تولید co2 در آن ادامه دارد و باید بعداز گذشت یک روز از زمان چیدن آن، خورده شود.
- ساختار ترکیبات میوه انگور در محیط آب تغییر‌می‌کند و مصرف آب بعداز انگور مضر است و موجب نفخ شدید و سنگینی معده می‌شود.
- اگر انگور در سایه و بر ریسمان خشک‌شود تبدیل به کشمش می‌شود. در زنجان و در کنار تاکستان‌ها در زیر آفتاب نیز خشک‌می‌کنند. ولی اگر روی تاک خشک‌شود، مویز می‌شود.
چه‌زمان‌هایی انگور بخوریم؟
- در روزهای گرم سال، انگور می‌تواند یکی‌از مناسب‌ترین خوردنی‌ها برای وعده ناهار باشد.
- در فصل زمستان، افراد دارای مزاج سرد و تر، بهتر است بیشتر میوه‌های معتدل و گرم مانند سیب، به، گلابی، انگور، پرتقال، انار شیرین و خشکبار مصرف‌کنند.
- در فصل پاییز
- انگور به‌دلیل تری‌بخشی مناسبی که دارد، برای سالمندان، چون مزاج‌شان به سردی و خشکی می‌گراید، خصوصاً در روزه‌داری‌های تابستانی جهت رفع یبوست‌های احتمالی بسیار مفید است.
چه‌زمان‌هایی نباید انگور بخوریم؟
- فرد مبتلابه آبله‌مرغان (برای بهبود زودتر و کاهش علایم)
- در زمان آلودگی هوا
- زمان سرماخوردگی، نفخ، ریفلاکس، سنگینی معده و آبریزش از دهان
شیره انگور دارای ویتامین‌های A,B,C و املاح آهن، منیزیم، فسفر و مقداری کلسیم است. بهترین زمان استفاده از شیره انگور در فصول سرد سال است.
خواص شیره انگور:
- تقویت قوای عمومی بدن، به‌ویژه در دوره نقاهت
- حفظ سلامت پوست و جلوگیری‌از پیری آن، درمان التهاب، ورم و کک‌ومک (خوراکی و موضعی)
- کمک‌به رشد و سلامتی کودکان و نوجوانان
- تولید خون صالح و درمان کم‌خونی، به‌ویژه اگر با شیربرنج یا سمنو خورده‌شود
- کمک‌به درمان یرقان، ضعف اعصاب، دردهای مفصلی، بیماری‌های طحال، اندوه و افسردگی، صرع، سرفه مزمن، تپش قلب، لاغری مفرط و...
- افزایش انرژی و حجم عضلات در ورزشکاران
- افزایش شیر مادران شیرده
- کاهش التهاب ناحیه گلو در سرماخوردگی‌ها به صورت غرغره
- پاکسازی روده و معده از فضولات و کاهش نفخ
- تقویت تخمدان‌ها و رحم در بانوان و رفع خونریزی در اوایل بارداری
- مصرف منظم شیره انگور به‌عنوان خوراک خون‌ساز مقوی برای بانوان به‌ویژه از یک هفته پیش‌از قاعدگی و درطی آن بسیار مفید است.
- مکیدن شیره انگور، هر ۲ساعت، یک‌قاشق مرباخوری، می‌تواند کمک زیادی در بهبود ضعف و بی‌حالی پس‌از کرونا بکند.
- شیره‌انگور در بیماری پسوریازیس، در کنترل علائم آزارنده قابل‌توصیه است.
موارد احتیاط مصرف شیره‌انگور:
- در گرم‌مزاج‌ها درصورت زیاده‌روی مصرف می‌تواند موجب غلیظ و گرم‌شدن خون و عوارضی چون پرفشاری خون، جوش‌های پوستی و...
- می‌تواند موجب چاقی (به‌سبب کالری بالا) در افراد کم‌تحرک شود.
- می‌تواند موجب افزایش قند خون در افراد دیابتی شود.
دو روش پاکسازی عمومی بدن و مجاری و عروق آن از فضولات با رژیم انگور:
- مصرف ۳ یا ۵ یا ۷ روز انگور به‌جای وعده‌های صبحانه، ناهار و شام برای افراد با توان بدنی و ذهنی خوب که در مسیر رژیم‌های کاهش وزن هستند. در این روش، در مدت رژیم، فرد به‌جز آب و چای کم‌رنگ چیزی نمی‌خورد.
- رژیم ۱۵ یا ۲۱ روز ترکیبی: در این روش، فرد در ۵ یا ۷ روز نخست، در وعده صبحانه تنها انگور میل‌می‌کند و در وعده ناهار و شام، دو کف دست نان برشته یا تُست یا شش قاشق غذاخوری برنج آبکشی‌شده، همراه غذاهایی که برپایه وضعیت مزاجی و سلامتی یا بیماری او، برایش مجاز شمرده‌شده، می‌خورد. در ۵ یا ۷ روز دوم، برای صبحانه و ناهار انگور میل‌می‌شود و در وعده شام به روش پیش‌گفته عمل‌می‌شود و در ۵ یا ۷ روز سوم، هرسه وعده را انگور خواهدخورد.
- البته لازم است فرد در طول رژیم پاکسازی خود، با پزشک متخصص طب ایرانی درارتباط باشد و مشکلات احتمالی را با وی درمیان‌گذارد.
- درصورت ضعف یا سردرد، می‌توانید شربت عسل رقیق را جرعه‌جرعه بنوشید؛ ولی اگر علایم تشدید شد، بهتر است با قطع رژیم، با پزشک خود مشورت‌کنید.
بهترین انگور، انگوری است که سفید و رسیده و شیرین باشد، دانه‌های آن شاداب، بزرگ و هم‌اندازه باشند و پوست نازک و هسته کوچک داشته باشند.
—دکتر ناصر رضایی پور
متخصص طب ایرانی