The effects of dietary supplements and natural products targeting glucose levels: an overview
به گزارش روابط عمومی دانشکده طب ایرانی، نتیجه مطالعه مروری اثرات مکمل‌های غذایی و گیاهان دارویی بر قند خون که حاصل همکاری پژوهشگران دانشکده طب ایرانی و پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران با مشارکت دانشگاه نیوساوث ولز استرالیا و علوم‌پزشکی شیراز است، در قالب مقاله‌ای با عنوان «The effects of dietary supplements and natural products targeting glucose levels: an overview» در مجله معتبر
«Critical Reviews in Food Science and Nutrition» با ایمپکت فکتور بالای ده (Impact Factor=11.1) منتشر شده است.
دیابت ملیتوس از جمله بیماریهای غیرواگیر و شیوع آن در ایران مانند بسیاری از کشورهای جهان در حال افزایش است. هر چند که داروهای شیمیایی مختلفی با مکانیسم‌های متفاوت برای کنترل دیابت تجویز می‌شود؛ اما هنوز شاهد روند افزایشی این بیماری و عوارض ناشی از آن هستیم. در کنار داروهای شیمیایی، اثرات بسیاری از مکمل‌های غذایی و گیاهان دارویی نیز بر وضعیت گلیسمی مورد مطالعه قرار گرفته است، ولی نتایج آنها بر کنترل قندخون در برخی موارد متناقض است.
باتوجه‌به تمایل قابل‌توجه مردم به استفاده‌از درمان‌های کمکی از جمله گیاهان دارویی و مکمل‌های غذایی در کنار درمان رایج برای کنترل اختلالات متابولیک مانند دیابت و نبود یک پژوهش جامع مبتنی‌بر مطالعات با بالاترین سطح شواهد (مطالعات متاآنالیز) در این زمینه؛ این مطالعه به‌منظور بررسی شواهد علمی دقیق در این زمینه طراحی شده است تا یافته‌های متاآنالیز اثرات گیاهان دارویی و مکمل‌های غذایی بر روی قند خون بررسی شود.
در این تحقیق گسترده، بیش از ۵۵۰۰ مقاله که بر روی گیاهان دارویی و یا مکمل‌های غذایی مؤثر بر قندخون که به‌شکل مرور سیستماتیک انجام و نتایج آن به‌صورت متاآنالیز ارائه شده بود، بررسی شده است. باتوجه‌به اهداف پژوهش، در نهایت ۹۱ مقاله شرایط ورود را داشتند و برای استخراج اطلاعات به مطالعه وارد شدند. یافته‌های منتج از این 91 مقاله متاآنالیز، که شواهد موجود در زمینه اثرات مکمل‌های غذایی و گیاهان دارویی را بر قندخون پوشش‌می‌دهند، به‌دقت و بر اساس اصول علمی در یک مطالعه مروری، مورد ارزیابی، بررسی و جمعبندی قرار گرفته و گزارش شدند.
این مطالعه نشان‌داده‌است مکمل‌های غذایی (کروم، روی، بره‌موم) و گیاهان دارویی (آلوئه‌ورا، خارمریم، شنبلیله، دارچین، زنجبیل و گزنه) در کنار درمان رایج می‌توانند سبب کاهش قندخون ناشتا و یا کاهش هموگلوبین گلیکوزیله (HbA1C) شوند. هرچند اثرات مکمل‌های غذایی و گیاهی مذکور بر وضعیت قندخون در بیشتر موارد از نظر بالینی قابل‌توجه نبوده است. به‌طورکلی، به‌منظور تصمیم‌گیری برای اثربخشی این‌گونه از درمان‌های کمکی برای کنترل قندخون به مطالعات بیشتری نیاز است.
در این پژوهش از دانشگاه علوم پزشکی تهران؛ دکتر علیرضا حکمت‌اردکانی، دانشجوی PhD طب ایرانی، به‌عنوان نویسنده اول، و دکتر محمدحسین آیتی، دانشیار دانشکده طب ایرانی، و دکتر نازلی نمازی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم؛ به‌عنوان نویسندگان مسئول مشارکت داشتند.
