آش گندم، با مزاج معتدل خود، ملیّن، خون‌ساز و مقوی عمومی بدن و به‌عنوان یک خوراک سنتی ایران، گزینه خوبی برای فصول سرد سال ازجمله پاییز است که دستگاه گوارش ما قوی‌تر می‌شود و بدن به نیرو و غذای بیشتری نیاز دارد.
نخود را با زردچوبه و یک لیتر آب، روی حرارت زیاد بگذارید تا به‌جوش‌آید. سپس حرارت را کم‌کنید و بگذارید با درِ بسته بپزد. نیم‌ساعت پیش‌از پایان پخت، سبزی را با دو پیمانه آب‌جوش و اندکی نمک، روی نخود بریزید و بگذارید با هم خوب بپزند.
در حین پخت نخود، گندم را با چهار لیتر آب، در قابلمه جادار دیگری با درِ نیمه‌باز، روی حرارت ملایم دو ساعت بپزید. (گاهی با قاشق چوبی هم‌بزنید تا ته نگیرد).
بیش‌از نصف گندم پخته‌شده را، بدون آب، با کفگیر بردارید و در ظرف دیگری با گوشت‌کوب بکوبید یا در مخلوط‌کن بریزید تا خوب له‌شود و سپس به ظرف گندم‌ها برگردانید. نخود و سبزی پخته را روی گندم بریزید، آب قلم را بیفزایید و روی حرارت ملایم، هم‌بزنید تا به‌جوش‌بیاید. پس‌از دوسه جوش از روی حرارت بردارید و با نعناداغ، پیازداغ و سیرداغ آرایش‌کنید.
با نگاهی به کتاب مستطاب آشپزی از سیر تا پیاز، تألیف شادروان نجف دریابندری
به‌کوشش: بانو زینب عباسی
طرز تهیه آش شلغم با طب سنتی ایرانی
طرز تهیه فرنی به روش طب سنتی ایرانی
این آش را می‌توان با چاشنی‌هایی نظیر کشک، ماست شیرین، دوغ یا آبغوره میل کنید.
—دکتر ناصر رضایی پور
متخصص طب ایرانی