تعریف حجامت

با رعایت مجموعه بایدها و نبایدها، می‌توان از حجامت به‌عنوان یک روش پرفایده و کم‌زحمت، در کنار دیگر روش‌های مطرح‌شده برای تأمین و بازیابی سلامت نام‌بُرد.

البته نباید ازنظردورداشت که در منابع دینی و اصیل طبی ما، سهمی که به اصلاح سبک زندگی و تدابیر مطرح‌شده ازجمله در باب تغذیه، فعالیت‌های بدنی و چگونگی خواب و بیداری داده‌شده، بسیار افزون‌تر از سهمی است که به حجامت به‌عنوان یکی از تدابیر چندگانه در دفع مواد زائد از بدن داده‌شده‌است و این بدان معنا است که برای کسانی که برای دستیابی به سلامت و ارتقاء آن می‌کوشند، حجامت تنها گزینه نیست. 

تعریف حجامت:

فرایند حجامت با ایجاد مکش روی پوست انجام‌می‌شود و نام آن هم از ریشه «حجم» گرفته‌شده و به معنای «مکیدن» و «ایجاد حجم کردن» است. گرچه بیشتر مردم، حجامت را به‌عنوان یک روش خون‌گیری می‌شناسند، ولی خوب است بدانید که حجامت انواعی دارد:

• نوع اول، حجامت با خون‌گیری یا حجامت تر است. در این روش، پس‌از بادکش‌کردن ناحیه موردنظر، با استفاده از تیغ ظریف و استریل یک‌بارمصرف، خراش‌هایی روی پوست ناحیه موردنظر ایجادشده و با بادکش‌های بعدی، مقداری خون، بنابر تشخیص و صلاحدید پزشک، خارج‌می‌شود.

• نوع دوم نیز، حجامت بدون خون‌گیری یا حجامت خشک است که در آن، تنها بادکش انجام‌می‌شود و خونی گرفته‌نمی‌شود و امروزه نیز با عنوان بادکش‌درمانی شناخته‌می‌شود.

گذاشتن بادکش نیز می‌تواند با استفاده از آتش یا به‌وسیله مکش و ایجاد خلأ توسط دستگاه ساکشن یا مکنده انجام‌شود. در بادکش گرم، هوای داخل لیوان بادکش با استفاده از آتش گرم می‌شود. هوای گرم چگالی پایینی دارد و وقتی لیوان، در مجاورت پوست بدن سرد می‌شود، فشار داخل آن افت‌می‌کند که نتیجه آن مکش پوست به داخل لیوان است.

• باید توجه‌داشت که هریک از روش‌های پاک‌سازی ازجمله حجامت، قواعد، نکته‌ها و ریزبینی‌های فراوانی دارند که توجه به آنها بسیار ضروری است و عدم‌توجه به آنها از سوی پزشک، فرد حجامت‌کننده و بیمار، می‌تواند موجب عوارض و گرفتاری‌هایی شود.

ولی باید درنظرداشت که روشی مانند حجامت، حتی با درنظرگرفتن همۀ ملاحظات مزاجی، فصلی، زمانی و تکنیکی و حتی با انجام اقدامات تغذیه‌ای پیش‌نیاز اولیه، تنها پاک‌سازی «سطحی» برای اعضای بیرونی یا نزدیک به سطوح بیرونی بدن محسوب‌می‌شود، یعنی بیشتر مواد زائد نزدیک‌به‌سطح را می‌تواند دفع‌کند و در دفع مواد نیمه‌عمقی و عمقی، مواد رسوب‌کرده در داخل مجاری، و مواد غلیظ و سنگین، به‌ویژه در افراد تنومند، سود ناچیزی دارد، مگرآنکه پیش‌از آن، تمهیدات ویژه غذایی و دوایی توسط پزشک اندیشیده شده‌باشد. البته اگر این مادۀ زائد یا تباه، خلط دم (خون) باشد، اثرات بهتری از انجام حجامت انتظارمی‌رود؛ مشروط‌برآنکه در یک طرح کامل درمانی قرارگیرد و تنها به خون‌گیری اکتفانشود.