پژوهشگران دانشکده طب ایرانی و پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران با مشارکت دانشگاه نیوساوث ولز استرالیا و علوم پزشکی شیراز، در مطالعه‌ای مروری اثرات مکملهای غذایی و گیاهان دارویی را بر قند خون بررسی‌کردند.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران دانشکده طب ایرانی، نتیجه مطالعه مروری اثرات مکملهای غذایی و گیاهان دارویی بر قند خون که حاصل همکاری پژوهشگران دانشکده طب ایرانی و پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران با مشارکت دانشگاه نیوساوث ولز استرالیا و علوم پزشکی شیراز است، در قالب مقاله ای با عنوان The effects of dietary supplements and natural products targeting glucose levels: an overview در مجله معتبرCritical Reviews in Food Science and Nutrition با ایمپکت فکتور بالای ده (Impact Factor=11.1) منتشر شده است.
دیابت ملیتوس از جمله بیماریهای غیرواگیر و شیوع آن در ایران مانند بسیاری از کشورهای جهان در حال افزایش است. هرچندکه داروهای شیمیایی مختلفی با مکانیسم‌های متفاوت برای کنترل دیابت تجویز می‌شود؛ اما هنوز شاهد روند افزایشی این بیماری و عوارض ناشی از آن هستیم. در کنار داروهای شیمیایی، اثرات بسیاری از مکملهای غذایی و گیاهان دارویی نیز بر وضعیت گلیسمی مورد مطالعه قرار گرفته است، ولی نتایج آنها بر کنترل قند خون در برخی موارد متناقض است.
باتوجه‌به تمایل قابل توجه مردم به استفاده از درمانهای کمکی از جمله گیاهان دارویی و مکملهای غذایی در کنار درمان رایج برای کنترل اختلالات متابولیک مانند دیابت و نبود یک پژوهش جامع مبتنی بر مطالعات با بالاترین سطح شواهد (مطالعات متاآنالیز) در این زمینه؛ این مطالعه به‌منظور بررسی شواهد علمی دقیق در این زمینه طراحی شده است تا یافته‌های متاآنالیز اثرات گیاهان دارویی و مکمل های غذایی بر روی قند خون بررسی شود.
در این تحقیق گسترده، بیش از ۵۵۰۰ مقاله که بر روی گیاهان دارویی و یا مکملهای غذایی مؤثر بر قند خون که به شکل مرور سیستماتیک انجام و نتایج آن به صورت متاآنالیز ارائه شده بود، بررسی شده است. با توجه به اهداف پژوهش، در نهایت ۹۱ مقاله شرایط ورود را داشتند و برای استخراج اطلاعات به مطالعه وارد شدند. یافته‌های منتج از این 91 مقاله متاآنالیز، که شواهد موجود در زمینه اثرات مکملهای غذایی و گیاهان دارویی را بر قند خون پوشش می‌دهند، به دقت و بر اساس اصول علمی در یک مطالعه مروری، مورد ارزیابی، بررسی و جمع‌بندی قرار گرفته و گزارش شدند.
این مطالعه نشان داده است مکملهای غذایی (کروم، روی، بره‌موم) و گیاهان دارویی (آلوئه‌ورا، خارمریم، شنبلیله، دارچین، زنجبیل و گزنه) در کنار درمان رایج می‌توانند سبب کاهش قند خون ناشتا و یا کاهش هموگلوبین گلیکوزیله (HbA1C) شوند. هر چند اثرات مکملهای غذایی و گیاهی مذکور بر وضعیت قند خون در بیشتر موارد از نظر بالینی قابل‌توجه نبوده است. به‌طور‌کلی، به‌منظور تصمیم‌گیری برای اثربخشی این‌گونه از درمانهای کمکی برای کنترل قند خون به مطالعات بیشتری نیاز است.
در این پژوهش از دانشگاه علوم پزشکی تهران؛ دکتر علیرضا حکمت‌اردکانی، دانشجوی PhD طب ایرانی، به عنوان نویسنده اول، و دکتر محمد‌حسین آیتی، دانشیار دانشکده طب ایرانی، و دکتر نازلی نمازی، عضو هیأت‌علمی پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم؛ به عنوان نویسندگان مسئول مشارکت داشتند.
