هرسال در روزهای سرد، شاهد تشدید آلودگی هوا به‌ویژه در شهرهای بزرگ هستیم. جالب است بدانید که طب ایرانی راهکارهای مؤثری برای کاهش عوارض آلودگی هوا دارد.
مهم‌ترین راهکارهای درمانی پزشکی پارسی، مبتنی بر تقویت قلب و روح حیوانی، با تجویز مفرحات قلبیه هستند زیرا بیشترین تخریب این آلاینده‌ها در دستگاه قلبی- عروقی رخ می‌دهد. بعضی از کارهایی که در کاستن از عوارض آلودگی هوا به شما کمک‌می‌کنند، عبارتنداز:
شاید برای شما جالب باشد:
الف) کدام مواد غذایی عوارض آلودگی هوا را کاهش‌می دهند؟ توجه به تدابیر خوردن و آشامیدن، همواره از مهم‌ترین تدابیر تندرستی هستند؛ چون همواره با آنها در ارتباطیم و به‌خوبی هم در اختیار ما قرار دارند. در زمان آلودگی هوا توصیه‌می‌شود:
امروزه نیز نقش ترشی‌ها در کاهش pH محیط و نامناسب‌کردن آن برای میکروب‌ها، و همچنین اثرات ضدمیکروبی و آنتی‌اکسیدانی قابل‌توجه ترکیبات پلی‌فنلی آنها موردتوجه است.
اثرات خوردنی‌های گفته‌شده در تقویت سیستم ایمنی، و آثار ضدمیکروبی، آنتی‌اکسیدانی و... آنها ثابت شده‌است. ب) پاکسازی سطوح: در منابع طب ایرانی، توصیه‌شده در زمان همه‌گیری بیماری‌های خطرناک (مانند طاعون، حصبه، آنفولانزاهای خطرناک و...)، سطوح مختلف چون در، دیوار، سقف، فرش و حتی لباس‌ها را با پاشیدن محلول سرکه‌ای سیر و پیاز، ضدعفونی‌کنید. در پژوهش‌های جدید نیز اثر اسیدی‌کردن محیط در کاهش و توقف فعالیت باکتری‌ها ثابت‌شده و مطالعات، آثار درمانی سیر و پیاز را ثابت‌کرده‌اند. می‌توان توصیه‌کرد که اگر از بوی چنین محلولی، چندان بدتان نمی‌آید و مجبور به خروج از منزل در روزهای تیره‌وتار آلودگی هوا هم هستید، دست‌کم ماسک‌های ساده خود را به چنین محلولی آغشته‌کنید؛ یا داخل آب بخورتان، کمی سرکه بریزید. ج) بوئیدن مواد خوشبو: بوهای خوش، اعضای رئیسه (قلب، مغز و کبد) را تقویت می‌کنند، شادی‌بخش‌اند و توان عمومی بدن را می‌افزایند. برای این منظور، کافور، نیلوفر، بنفشه و صندل در افراد گرم‌مزاج و مشک، عنبر، لادن، میخک (قرنفل) و جوز بوا در افراد سردمزاج قابل‌توصیه است. بوهای خوشی چون لیمو، پرتقال، سیب، به، زعفران، هِل، دارچین، بهارنارنج، خیار، گل سرخ، برگ شمعدانی عطری، گلاب و... را نیز از یاد نبرید. د) دودکردن و پراکندن برخی مواد و گیاهان:
دودکردن محدود پوست انار، ریشه بادام تلخ، میوه به، برگ بید، اندام هوایی ریباس، گل زعفران، چوب سیب، غده سیر، سقز، عود هندی، کافور، کُندر، مشک، مَصطَکی، برگ مورد، اسپند و... در کاهش عوارض آلودگی هوا و بیماری‌های همه‌گیر مؤثر است.
شاید برای شما جالب باشد:
- دم‌نوش آویشن شیرازی یا مَرزَنگوش به‌ویژه برای مبتلایان به سرفه‌های خلط‌دار، آسم مرطوب و برونشیت - دم‌نوش گل گاوزبان همراه ریشۀ سنبل‌الطیب و بهارنارنج، به‌ویژه برای افسردگان، و با احتیاط در افراد مبتلا به پرفشاری خون - دم‌نوش آویشن شیرازی و عناب چنگال‌زده به‌ویژه در مبتلایان به غلظت خون - دم‌نوش به و/یا سیب با کمی گل محمدی برای همه افراد
در منابع طب ایرانی، هوایی که موجب گسترش بیماری‌ها می‌شود، مانند آلودگی هوا در عصر جدید، «هوای وبایی» خوانده‌می‌شود که منظور از آن، بیماری شناخته‌شده «وبا» نیست؛ بلکه لفظ عام وبا به هر بیماری همه‌گیر سخت، مانند طاعون، آنفولانزا، کرونا و... اطلاق‌می‌شده‌است. با نفوذ هوای وبایی به بدن از راه تنفس، در نخستین گام، روح حیوانی و رطوبات قلب، دچار فساد و تَعفّن می گردد و سپس، انتقال تعفّن ایجادشده به اعضای مهم بدن مانند کبد و مغز، روح طبیعی و نفسانی و رطوبات موجود در آنها را نیز دچار فساد می‌کند. در ادامه، سرایت ماده فاسد به تمام بدن، حرارتی غریبه (غیرطبیعی) تولیدمی‌کند که موجب بروز علائمی در اعضاء مختلف خواهدشد.
چرا در زمستان آلودگی هوا بیشتر است؟
یکی‌از مهم‌ترین علل آلودگی هوا در فصول سرد سال، پدیده «وارونگی هوا» یا همان «وارونگی دما» است. وارونگی دما، به‌معنی جابه‌جایی هواست که مردم در شهرهای صنعتی و پرجمعیت با آن روبه‌رو هستند. در این‌حالت، لایه‌هایی از هوای گرم، بالای هوای سرد مجاور کره زمین قرارمی‌گیرند و موجب پایداری هوا می‌شوند؛ چون هوای سرد سنگین‌تر است و به‌آرامی و سکون در جای خود باقی‌می‌ماند و به‌جای‌آنکه با افزایش ارتفاع، کاهش دما داشته‌باشیم، تا چندصد متر ابتدایی از سطح زمین، همراه‌با افزایش ارتفاع، افزایش دما خواهیم‌داشت. در چنین حالتی، دود خروجی دودکش کارخانه‌ها، پس‌از اندکی بالارفتن، به موازات زمین در هوا پخش‌می‌شود، چون پس‌از خروج از دودکش، ابتدا سرد شده و پس‌از هم‌دماشدن با محیط، در برخورد با لایه گرم‌تر بالای خود، متوقف‌می‌شود. در شرایط وارونگی، جو زمین، روکشی مجازی از هوای گرم دارد که در مقایسه با هوای لایه‌های زیرین، سبک‌تر بوده و مانند یک سرپوش، به هوای لایه‌های سرد پایین‌تر امکان عبور و صعود به لایه‌های گرم بالاتر را نمی‌دهد؛ درنتیجه آلودگی‌های تولیدشده توسط منابع آلاینده، در سطح زمین متراکم‌شده و سبب افزایش غلظت آلاینده‌ها در هوای استنشاقی افراد شده و عوارضی را به‌دنبال خواهدداشت.
چرا هوای آلوده به رنگ قهوه ای دیده می شود؟
گاز نیتروژن (N2) در گرمای موتور خودرو، با گاز اکسیژن واکنش‌داده و گاز منوکسید نیتروژن (NO) تولیدمی‌کند. این گاز می‌تواند با گاز اکسیژن هوا ترکیب‌شده و گاز قهوه‌ای‌رنگ دی‌اکسید نیتروژن (NO2) را تشکیل‌دهد. رنگ قهوه‌ای هوای آلوده، به دلیل تشکیل گاز نیتروژن دی‌اکسید است.
منابع:
- مصاحبه دکتر ناصر رضایی‌پور با خبرگزاری مهر، درباره تدابیر طب ایرانی در کاهش عوارض آلودگی هوا به‌تاریخ ۱۰ آذر ۱۳۹۸
- کتابچه پیام تندرستی، شماره ۸ (تدابیر دم‌زدن درمیانه دود و دم) به قلم دکتر مجید انوشیروانی، پزشک و متخصص طب ایرانی
پرهیزهای پاییزی در طب سنتی ایرانی
