زمستان و توصیه های طب سنتی[تدابیر+توصیه ها+غذاهای مناسب]

زمستان و توصیه های ورزشی طب سنتی ایران

در زمستان هم، توصیه به حرکات منظم بدنی و ورزش برقرار است. بهتر است ورزش در فصل زمستان، در فضای بسته و در ساعات پایانی روز باشد.با یاداشت دکتر رضایی پور در خصوص زمستان و توصیه های طب سنتی همراه باشید...

در زمستان لازم است که ورزش با شدت بیشتری انجام‌شود تا با گرم‌کردن بدن و لطیف‌کردن مواد و اخلاط غلیظ، از انباشته‌شدن مواد زائد جلوگیری و به دفع آنها کمک‌کند. پس یادتان باشد که حتی اگر شده، در منزل ورزش‌کنید و از نشاط و دیگر فواید آن بهره‌ببرید.

در صورتی که با موارد زیر روبرو هستید، حتماً ورزش‌کنید:

• دچار رطوبت زیاد بدن و‌ ورم اندام‌ها هستید
• دچار چاقی هستید یا اضافه‌وزن دارید
• دچار بیماری‌های امتلائی مانند نقرس، چربی و قندخون بالا هستید
• ترشحات پشت‌حلقی دارید

تدابیر طب سنتی برای پاکسازی در زمستان

یکی از اصل‌های پایه‌ای تندرستی در زمستان، پاکسازی طبیعی بدن از مواد زائد و سُموم است.

پاکسازی طبیعی یعنی:

• پرهیز از یبوست و دفع حجم مناسب ادرار
• داشتن تعریق مناسب پوستی
• داشتن تحلیل کافی ریوی و تنفسی
• خونریزی درست قاعدگی در بانوان

- حجامت در ماه‌های فصل تابستان و زمستان، خوب نیست مگر به‌ضرورت طبّی خاص و به تشخیص پزشک آگاه.

توصیه های تغذیه‌ای طب سنتی در زمستان

- هرگز با معده خالی، در معرض هوای سرد بیرون از خانه قرارنگیرید.

شاید برای شما جالب باشد:
مزاج فصل پاییز و درمان بیماری های شایع در آن[توصیه ها+پرهیزات]

غذاهای مناسب در زمستان

نمونه‌هایی از غذاها و خوردنی‌های مناسب این فصل را می‌توانید در فهرست زیر بیابید و خودتان و عزیزان‌تان را به آنها مهمان‌کنید:

• آش گندم: با مزاج معتدل خود، ملیّن، خون‌ساز، و مقوی عمومی بدن و به‌عنوان یک خوراک سنّتی ایران‌، گزینه خوبی برای فصول سرد سال ازجمله پاییز و زمستان است که دستگاه گوارش ما قوی‌تر می‌شود و بدن به نیرو و غذای بیشتری نیاز دارد.

- این آش را می‌توانید با چاشنی‌هایی نظیر کشک، ماست، دوغ یا آبغوره میل‌کنید ولی دقت‌کنید که در هوای سرد پاییز یا زمستان، زیاد از ترشی‌هایی چون آبغوره استفاده‌نکنید.
- افرادی که معده‌ ضعیفی دارند و با خوردن غذاهای غلیظ و سنگین، دچار بدگواری می‌شوند، باید در خوردن آش گندم احتیاط‌کنند.

• آش شلغم: شلغم خوب‌پخته، به‌ویژه در آش شلغم، برای کاهش علائم سرماخوردگی، آنفلوانزا و کرونا، و دفع خلط سینه و همچنین تقویت ایمنی بدن و پیشگیری از سرماخوردگی در کودکانی که زیاد سرمامی‌خورند، بسیارمفید است.

- این آش، برای تقویت بیماران کم‌توان با گوارش ضعیف، رفع یبوست و کاهش عوارض شیمی‌درمانی و پرتودرمانی و... مفید است.
- آش شلغم را می‌توان برای پیشگیری از ابتلابه کرونا، در دوره درگیری با بیماری جهت تقویت قوا، و در دوران نقاهت پساکرونا توصیه‌کرد.

شاید برای شما جالب باشد:
مزاج و خصوصیات زمستان در طب سنتی ایرانی+(جدول غذایی)

• تاس‌کباب بِه و سیب: این غذا لطیف و زودهضم است و با وجود بِه و سیب، نشاط‌آور و مقوّی قلب، مغز، کبد‌ و معده‌ است و می‌تواند در پاییز و زمستان، غذای بسیارمناسبی برای همه افراد، به‌ویژه کودکان، بانوان باردار و شیرده، سال‌مندان و افرادی که دوره نقاهت یک بیماری را می‌گذرانند، باشد.

- ربّ انار را نباید با آب مخلوط‌‌کرد، پس آن را همیشه در مرحله پایانی پخت که غذا به‌روغن‌افتاده، بیافزایید یا در کنار غذا سروکنید.
- افرادی که آلرژی فصلی یا پوستی دارند، باید در مصرف فلفل، دارچین و زعفران احتیاط‌کنند.

• نخودآب: از خواص مهم و پایه‌ای این غذا می‌توان به موارد زیر اشاره‌کرد:

1. مقوّی بدن‌های ضعیف
2. لذیذ و چاق‌کننده به‌ویژه در کودکان ضعیف و لاغر
3. افزاینده میل و نیروی جنسی
4. دارای فیبر بالا، ملیّن و رافع یبوست
5. مقوّی سیستم ایمنی بدن
6. مقوّی ریه‌ها و پیشگیری‌کننده از ابتلا به بیماری‌های عفونی و ویروسی، به‌ویژه در فصول پاییز و زمستان، مانند سرماخوردگی، آنفلوآنزا و کرونا
7. منضج و دافع بلغم اضافه

- در بیماران، به‌ویژه کودکان که به تازگی فاز حاد بیماری یا تب را گذرانده‌اند و اشتها به غذا ندارند، می‌توان حتّی برای تقویت قوا از آب نخودآب نیز به بیمار نوشاند.
- یادتان باشد: نخودآب در افراد دچار ضعف کلیه و همچنین بیماری‌های انسدادی ریه، باید بااحتیاط و به میزان کم مصرف‌شود.

شاید برای شما جالب باشد:
رژیم های لاغری رایج در دنیا[انواع+اشتباهات رایج+جدول غذایی]

• خورش بِه و آلو: خورش بِه‌آلو، غذایی مقوّی و به‌ویژه مناسب برای کودکان، بانوان باردار، مادران شیرده و سال‌مندان است؛ ملیّن و رافع یبوست بوده و برای تقویت بیمارانی که دوره نقاهت یک بیماری را می‌گذرانند (به‌ویژه بیماری کرونا)، و همچنین پیشگیری و کاهش نشانه‌ها و عوارض بیماری‌های پاییز و زمستان، مناسب است.

- افرادی که حساسیت یا آلرژی دارند و می‌خواهند از این غذا بهره‌ببرند، باید در مصرف ادویه احتیاط‌کنند.

• خورش فسنجان: خوراکی ایرانی، بسیارمغذّی و خوشمزه و دارای مواد معدنی و ریزمغذّی‌های موردنیاز بدن است و بیشتر افراد، به‌شرط تندرستی عمومی و درستی دستگاه گوارش، می‌توانند از آن بهره‌بگیرند.

- گردو و شیره انگور، ممکن است موجب خارش بدن یا التهاب مخاط دهان شوند. ربّ انار و کدوحلوایی، مصلح این ضررهای احتمالی هستند و می‌توان به عنوان چاشنی هم از آنها بهره‌برد.
- روزهای سرد پاییز و زمستان، زمان خوبی برای خوردن خورش فسنجان گردو یا بادام است؛ چون این خورش، خوراکی سنگین است و در این فصول هم دستگاه گوارش انسان، قوی‌تر و نیاز ما به انرژی، بیشتر می‌شود.

• کلم‌پلو شیرازی: به‌عنوان یک غذای سنتّی ایرانی، خوراکی مفید برای فصول پاییز و زمستان است و کلم‌قمری با توجه به مزاج نسبتاًمعتدلی که دارد، برای بیشتر افراد قابل‌مصرف است.

• آش شله‌قلمکار: آش شله‌قلمکار از مغذّی‌ترین و خوش‌‌مزه‌ترین آش‌های ایرانی برای فصل زمستان است.

افرادی که مشکلات گوارشی چون درد معده، ترش‌کردن، نفخ و بدگواری دارند، باید در خوردن این خوراک سنگین، احتیاط‌کنند.

• آش ترخون: آش ترخون، خوراکی غلیظ و سنگین، با مزاج مایل‌به گرم است و غذایی مناسب برای تندرستان، در فصل زمستان می‌باشد.

- اگر معده ضعیفی دارید و از علایمی چون نفخ و ترش‌کردن و... رنج‌می‌برید، در خوردن این غذا جانب احتیاط را نگاه‌دارید یا میزان حبوبات را کمک‌کنید.

• هلیم: دستگاه گوارش انسان در فصول سرد سال، قوی‌تر می‌شود و ما هم برای غلبه بر سرما، نیاز به انرژی بیشتری داریم. به‌همین‌خاطر پدران و مادران خردمند ما در فصول سرد، به خوراک‌های سنگین‌تر و مقوّی‌تری چون هلیم، آبگوشت، کباب‌ها و فسنجان روی‌می‌آوردند.

- بعضی هلیم را با نمک می‌خورند، که نمک به کاهش عوارض احتمالی هلیم کمک‌می‌کند‌. البته هردوی این چاشنی‌ها قابل‌توصیه‌اند و هلیم با شکر یا عسل، مقوّی‌تر است.
- افراد دچار ضعف گوارشی، کبد چرب و غلظت خون، در مصرف هلیم احتیاط‌کنند.

• کیک کدوحلوایی: بهتر است انواع کدو، به‌تنهایی خورده‌نشوند چون می‌توانند سوءمزاج‌های احتمالی معده و کبد را تشدید‌کنند. به‌همین‌خاطر، توصیه‌شده که کدوحلوایی پخته، با پودر نبات، شکر یا عسل میل ‌شود. کدوی اصلاح‌شده (مانند ترکیب این کیک)، مقوّی مغز و تولیدکننده خون خوب خواهدبود.

• مربای گردو: مزاج این مربا، گرم و کمی‌خشک است و باتوجه به اجزای آن، خون‌ساز، انرژی‌زا و مقوّی مغز، کبد و معده است.

- مربای گردو برای فصول سرد سال و افراد سردمزاج یا کسانی که معده سردوتر دارند، مناسب‌تر است ولی افراد گرم‌مزاج، به‌ویژه در مناطق و فصول گرم، باید در مصرف آن احتیاط‌کنند.
- طبیعت مربای گردوی عسلی، گرم‌تر و خشک‌تر است، مقوّی کلیه‌ها و محرک نیروی جنسی است.

- احتیاط مصرف:

• بانوان باردار به‌ویژه در سه ماهه اول بارداری
• افراد با سابقه تپش قلب ناشی‌از مصرف زعفران
• افراد با سابقه حساسیت پوستی، زخم دهانی و ورم لوزه ناشی‌از گردو

شاید برای شما جالب باشد:
درمان چاقی از دیدگاه طب ایرانی و تغذیه[انواع چاقی+علل]

• باسلق شیره انگور: مزاج گرم‌وتر دارد و خوردنی بسیار مقوّی و مناسبی برای فصول سرد سال است.

- افراد کم‌خون و کم‌توان، کسانی که مزاج سرد دارند، احساس ضعف می‌کنند، یا در میانه روز مایل‌به خوردن میان‌وعده مقوّی و گرمابخش هستند، باسلق باباحکیم را ازدست‌ندهند.

- موارد احتیاط:
باتوجه به طبیعت گرم این ترکیب، گرم‌مزاج‌هایی که با خوردن گرمی‌ها دچار جوش پوستی می‌شوند، باید باسلق را با احتیاط بیشتری میل‌کنند. مصرف این ترکیب، به‌علت کالری بالا، می‌تواند در افراد کم‌تحرک سبب چاقی گردد. افراد دیابتی در مصرف این ترکیب بسیار احتیاط‌کنند.

• پنکیک سیب: طبیعت معتدل مایل‌به‌گرم دارد و یک خوراک مناسب برای همه افراد، به‌ویژه صاحبان مزاج سردوخشک است.

- این پنکیک مقوّی و انرژی‌زاست و خون خوبی از هضم آن تولیدمی‌شود.
- این پنکیک سیب، باتوجه به حضور تخم‌مرغ، می‌تواند گزینه خوبی برای رژیم‌های کاهش یا تثبیت وزن باشد چون به مدت بیشتری فرد را سیر نگه‌می‌دارد.
- پنکیک را می‌توانید با پوره، کمپوت یا مربای سیب، مربا یا رب بِه یا حتی رب یا دانه‌های انار میل‌کنید تا آثار طبّی آن تقویت‌شود.

• دمنوش نعنا: برطرف‌کننده دردهای اسپاسمی شکم، کاهنده درد قاعدگی بانوان، ضداسهال، استفراغ، نفخ و دل‌پیچه، شادی‌بخش، رقیق‌کننده خون، مقوّی معده و قلب

- میزان مصرف مجاز این دم‌نوش در افراد سالم، یک‌لیوان در روز است.

- موارد احتیاط:

• مادران باردار و شیرده
• افرادی که به نعنا حساسیت دارند
• افرادی که دچار ریفلا‌کس هستند یا ترش‌می‌کنند، بهتر است تا درمان کامل، دم‌نوش نعنا را یا مصرف‌نکنند یا اینکه به حداقل برسانند‌.
• باتوجه به اینکه نعنا رقیق‌کننده خون است، افرادی که داروهای رقیق‌کننده مصرف‌می‌کنند، در مصرف نعنا زیاده‌روی‌نکنند.

• دمنوش گاوزبان: گرچه افزودن لیموامانی یا لیموترش به دم‌نوش گاوزبان ضروری نیست، ولی علاوه‌براینکه آن را خوش‌رنگ‌تر و گواراتر می‌کند، برای کسانی که دچار تپش قلب اضطرابی همراه‌با گرمی بدن، به‌ویژه بالاتنه هستند، بسیارسودمند است. مهم‌تر اینکه گل گاوزبان به‌تنهایی، می‌تواند در افراد مستعد، سبب افزایش فشار خون شود ولی همراهی لیموامانی یا لیموترش، موجب اصلاح این عارضه احتمالی می‌شود.

- میزان مصرف مجاز روزانه برای هرنفر، حدود ۵گرم گل، در یک لیوان آب جوش است.
- این دم‌نوش مهربان را یک‌تاسه ‌شب در هفته، حدود دوساعت پیش‌از خواب میل‌کنید تا موجب آرامش بیشتر و بهبود خواب‌تان شود.

• دم‌نوش آویشن عناب: دم‌نوشی مناسب برای که با تقویت سیستم ایمنی بدن، می‌تواند از ابتلا به سرماخوردگی، آنفلوآنزا و کرونا پیشگیری‌کند و موجب تسریع درمان این بیماری‌ها شود. همچنین می‌تواند به رفع عفونت سینوس‌ها (سینوزیت)، عفونت معده، سرفه و خارج‌کردن خلط از ریه‌ها نیز کمک‌کند.